کتاب فرهنگ و تمدن اسلامی كه به قلم دكتر علی اكبر ولايتی و بر اساس سرفصل درس تاريخ و تمدن اسلامی نگاشته شده است، در صدد است تا با ارائه گزارشی مستند و متقن از نحوه شكل گيری تمدن اسلامی و فراز و فرودهای آن ـ كه بر پايه منطقی قابل درك و بيان شدنی استوار است ـ زمينه های بيداری، خودباوری، و خيزش در ميان دانشجويان و ديگر نسلهای فرهيخته كشور را فراهم آورد.
كتاب دارای يك مقدمه، و يازده بخش اصلی است.
نگارنده تلاش كرده است در مقدمه كتاب، دورنمايی از كليات مباحث را بيان نمايد.
در بخش اوّل پس از تعريف تمدن و فرهنگ به عوامل فراز و فرود تمدنها، رابطه اخلاق، فرهنگ، تمدن و قانون پرداخته شده است.
بخش دوّم به زمينه های شكل گيری تمدن اسلامی و تاريخ نگارش در تمدن اسلامی می پردازد.
بخش سوم با عنوان شكوفايی علوم در تمدن اسلامی به نقش مسلمانان در علومی چون رياضيات، نجوم، فيزيك و مكانيك، طب، كيميا، فلسفه، منطق، جغرافيا، ادبيات، قرائت، تفسير، حديث، فقه و اصول، كلام و تصوف اختصاص يافته، و بخش چهارم به سازمانهای اداری و اجتماعی تمدن اسلامی و ابعاد مختلف آن پرداخته است و بخش پنجم به جايگاه هنر در تمدن اسلامی پرداخته است.
بخش ششم به تأثير تمدن اسلامی در تمدن غربی در حوزه هايی چون نقاشی، موسيقی و معماری پرداخته است.
و بخش هفتم تحت عنوان علل بيرونی و درونی ركود تمدن اسلامی به عواملی چون جنگهای صليبی، ظهور مغولان، سقوط اندلس، استبداد، دنياگرايی، تحول و دور شدن از اسلام راستين پرداخته است.
بخش هشتم با عنوان، خيزش و اقتدار مجدد جهان اسلام به ابعادی چند از مناسبات خارجی و داخلی فرهنگ و تمدن اسلامی در دوره صفوی پرداخته است و بخش نهم با عنوان علل متأخر ركود فرهنگ و تمدن اسلامی به موضوعاتی چون استعمار كهنه، علل پيدايش استعمار، استعمار در آسيا و خاورميانه، استعمار نو، شركتهای چندمليتی و نهادهای بين المللی و موضوع جهانی شدن و پيامدهای آن پرداخته است.
بخش دهم به موضوع بيداری اسلامی و زمينه ها و نشانه های آن پرداخته است.
کتاب فرهنگ و تمدن اسلامی فروش در كتاب فروشي رستگار واقع در استان گيلان شهر رشت
